Jak radzić sobie z agresywnym dzieckiem z autyzmem. Dzieci autystyczne są z natury nieagresywne, ale czasami dziecko staje się agresywne pod wpływem ekstremalnego stresu. To naturalne, że czujesz mieszankę emocji związanych z tym, od zmartwienia przez poczucie winy po
Czy kiedykolwiek czułeś się nieswojo wokół dziecka z autyzmem, nie wiedząc, co powiedzieć lub zrobić? A może masz wnuka, sąsiada lub znajomego z autyzmem i nie wiem, jak do nich dotrzeć? Oto kilka pomysłów na dziecko z autyzmem zauważyć cię i mam nadzieję, że interakcje z tobą. Instrukcje 1 Poznaj interes dziecka. Poprosić rodzica lub opiekuna, co dziecko lubi, jak jego ulubionych zabawek, książek i filmów. Zapytaj dozorcę, czy są jakieś rzeczy, które naprawdę ustawić dziecko "OFF" w furia lub wycofania. Gdy wiesz, trochę więcej o dziecku, jest bardziej gotowa do podłączenia. 2. Za każdym razem można zobaczyć dziecko z autyzmem, zawsze uznają ją po imieniu. To pomaga jej ustalić, czego się spodziewać, kiedy widzi. Wiele dzieci z autyzmem są w stanie dać "piątkę" ręki klapsa przy czym nie jest zbyt przytłaczająca. Jeśli dziecko nie ma problemów z przytulania lub czuciowych dotykając, można ją przyjąć lub dać jej miłości squeeze jako pozdrowienie. Cokolwiek wybierzesz, być spójne, gdy witają dziecko. 3 Zejdź na poziomie dziecka. Nie możesz uzyskać kontakt wzrokowy, ale dziecko z autyzmem będzie bardziej świadomy ciebie, jeśli grasz na podłodze z nim. Jeśli jest on toczenia się na kocu, toczyć z nim. Jeśli dziecko skacze w górę iw dół, przejść z nim. Stopniowo, dziecko może zacząć zauważyć. 4 Wejdź do świata dziecka. Cokolwiek dziecko bawi się lub robi, zbudować na nim się z nią bawić. Rozwiń na to, co ona robi. Na przykład, jeśli dziecko z autyzmem gra pociągów, zapytać ją, czy pociąg jedzie w górę lub w dół. Następnie, jeśli dziecko pozwala, pomóc jej budować tory większe lub szersze, dopóki nie zacznie współpracować z Tobą w grze. Zaangażuj się z tym, co ona robi. 5 Pokaż dziecku z autyzmem nowe sposoby gry, kiedy już zdobyć jego uwagę. Jeśli lubi kręci się w kółko, można nauczyć go gry w "pierścień wokół Rosie". Jeśli lubi swing, można odtwarzać interaktywne gry, które wymagają poruszające się tam iz powrotem, jak "London Bridge is falling down" lub kołysanie go z bronią innej dorosłej. Wskazówki: Zawsze, gdy mówimy do dziecka z autyzmem, uprościć mowy bitowej. Trzymaj kierunki krótkie i jasne. Daj pojedyncze polecenia lub żądania, a następnie poczekać, aby zobaczyć, jak dziecko zareaguje. Każde dziecko z autyzmem jest inny, więc trochę czasu, aby poznać wyjątkowe zainteresowania i antypatie każdego dziecka. Szybciej ustalić procedurę, co dziecko może spodziewać się z wami, tym mniej lęku dziecko będzie czuć się wokół ciebie. Nie przytłaczają dziecko. Wiele dzieci z autyzmem mają duże problemy sensoryczne. Bądź wrażliwy na to przy wyborze zabawek i innych rzeczy do zabawy.
Wskazówki dotyczące opieki nad osobą z autyzmem. Oto kilka wskazówek, które powinieneś znać, aby pomóc w opiece nad osobą z autyzmem: Naucz się, jak się z nią komunikować: Dla wielu osób z autyzmem, komunikacja może być wyzwaniem. Niektóre dzieci z autyzmem są nawet niewerbalne, więc musisz opracować kreatywne sposoby
Rodzice dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu coraz częściej poszukują alternatywnych rozwiązań dla placów zabaw. Ich pociechy potrzebują miejsca, w którym będą mogły świetnie się bawić, a równocześnie rozwijać motorykę małą i dużą, budować pewność siebie oraz doświadczać stymulacji sensorycznej dzięki bezpiecznemu i specjalnie dostosowanemu do tych celów sprzętowi. Niestety, takich miejsc w przestrzeni publicznej jest jak na lekarstwo. Niekiedy powstają inicjatywy obywatelskie, które mają na celu stworzenie bezpiecznego miejsca rekreacji dla dzieci ze wspomnianymi zaburzeniami, jednak nie zawsze udaje się pozyskać środki na realizację tych przedsięwzięć. Plac zabaw dla dzieci autystycznych to widok stosunkowo rzadki, a tymczasem najmłodszych z tego rodzaju diagnozą wciąż przybywa. Rodzice mają jednak możliwość zaprojektowania prywatnego miejsca rekreacji i rehabilitacji we własnym ogrodzie. Jakiego rodzaju przyrządy będą odpowiednie? Na rynku dostępnych jest wiele specjalistycznych elementów takiego placu zabaw. Wybór będzie zależny od wieku dziecka oraz jego indywidualnych potrzeb i możliwości. Przykładowo, dużą popularnością cieszą się drewniane labirynty, które pomagają kształtować zmysł przestrzeni, równowagi, a ich faktura zapewnia doznania dotykowe. Innym przykładem jest ścianka wspinaczkowa dla dzieci, która dodatkowo pomoże przełamać naszym pociechom poczucie niepewności i lęku. Tego rodzaju komponenty są świetnym rozwiązaniem dla maluchów doświadczających zarówno problemów sensomotorycznych, jak i adaptacyjnych.
Umawiamy się z dzieckiem, co będziemy rysować, np. kota, chłopca, dziewczynkę, podwórko. Na przemian: raz rodzic, raz dziecko rysuje tylko jeden element obrazka. Po skończonej pracy możemy ułożyć opowiadanie z wykorzystaniem powstałego rysunku.
Na rynku dostępna jest niezliczona ilość zabawek. Rodzice coraz częściej dokonują świadomych wyborów i decydują się na zakup gier rozwijających u dziecka konkretne umiejętności. Niejednokrotnie rodzice dzieci z diagnozą autyzmu pytają mnie jak spędzać czas z dzieckiem by wspierać jego rozwój, w co się bawić, jakie zabawki wybrać. Gier i pomysłów na zabawy dla dziecka z autyzmem jest mnóstwo. Dziś chciałabym jednak przedstawić serię gier, które bardzo lubię i uważam za bardzo wartościowe. Są to trzy gry z serii Smart Games. Rozwijają one wiele ważnych umiejętności takich jak: percepcja wzrokowa, orientacja przestrzenna, logiczne myślenie, uwaga i koncentracja. Dlaczego właśnie te gry wykorzystuje w pracy z dziećmi z autyzmem? Ponieważ pozwalają ćwiczyć koncentrację na zadaniu, planowanie następujących po sobie działań, przenoszenie uwagi, wykorzystywanie informacji zwrotnych – a więc te obszary, które niejednokrotnie sprawiają dzieciom trudność. Dzień i noc Pierwsza gra z serii to „Dzień i noc”. Polega ona na układaniu klocków na drewnianych kołkach w taki sposób, jak pokazuje obrazek w załączonej książeczce. Zadaniem dziecka jest układanie klocków według wzoru – najpierw wyraźnie pokazującego wszystkie klocki, a następnie włącznie ich cienie. W książeczce znajdują się zadania o różnym poziomie trudności. Podczas ich wykonywania dziecko ćwiczy koordynację wzrokowo-ruchową oraz przenoszenie uwagi. Trucky 3 Kolejna interesująca gra to „Trucky 3”. Zawiera ona trzy atrakcyjne wizualnie ciężarówki oraz plastikowe klocki w różnych kształtach. W zestawie znajduje się także książeczka z zadaniami o różnym poziomie trudności. Zadaniem dziecka jest ułożenie w naczepie auta klocków w taki sposób, aby się w niej zmieściły. Wymaga to umiejętności planowania swojego działania i rozwiązywania problemów. Trzy małe świnki Trzecia gra z serii to „Trzy małe świnki”. Jest to gra logiczna, której fabuła oparta jest na bajce o trzech małych świnkach i złym wilku. W prostrzym wariancie gry zadaniem dziecka jest ułożenie świnek tak, aby swobodnie bawiły się one poza domkami. W wariancie trudniejszym – z wilkiem – dziecko musi pomóc świnkom i szybko ukryć je w domkach. Podczas zabawy dziecko doskonali umiejętność logicznego myślenia, spostrzegania przestrzennego oraz planowania. Wszystkie gry z tej serii są atrakcyjne, kolorowe i pobudzające wyobraźnię, co sprawia, że dzieci chętnie po nie sięgają. Wspólna zabawa to nie tylko radosne chwile, ale także świetna okazja do budowania z dzieckiem relacji, nauki przestrzegania zasad czy czekania na swoją kolej. Zuzanna Wietecka – psycholog dziecięcy
W drugiej ciąży jak już nie miałam na nic siły bawiłam się z 1,5 rocznym dzieckiem w „uciekaj przed samochodem”. Siadałam na podłodze i jeździłam małym samochodem wokół siebie przekładając go z ręki do ręki, a młody latał dokoła mnie z dzikimi okrzykami radości.
Jak bawi się dziecko z autyzmem? Przykłady zabaw dla dzieci autystycznych Szukasz informacji na temat tego, jak bawi się dziecko z objawami autyzmu? Ten artykuł powstał z myślą o rodzicach takich jak Ty. Sprawdź nasze pomysły na zabawy dla dzieci z zespołem Aspergera oraz różne zabawy dla dzieci z autyzmem. Jak bawi się dziecko z autyzmem? Zabawy dla dzieci z autyzmem – przykłady zabawy z dzieckiem autystycznym Zabawy dla dzieci z autyzmem – czym autyzm różni się od zespołu Aspergera? Zabawy z dzieckiem autystycznym – co jeszcze można zrobić, by pomóc autystykowi? Jak bawi się dziecko z autyzmem? To pytanie zadaje sobie wiele rodziców dzieci autystycznych, którzy chcą jak najlepiej zadbać o swojego malucha i poprawić jego funkcjonowanie w codziennym życiu. Zabawy z dzieckiem autystycznym to dobry pomysł z wielu powodów – po pierwsze – wspólna zabawa zacieśnia więzy pomiędzy dzieckiem i rodzicem lub dzieckiem i jego starszym rodzeństwem. Po drugie – zabawa to relaks dla obojga, a po trzecie – dzięki zabawie dziecko może wyładować nadmiar energii. Czwartym powodem dla którego warto organizować różne zabawy dla dziecka autystycznego jest nauka poprzez zabawę. Jakie zabawy dla dzieci z autyzmem przyniosą mu korzyści? Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, ponieważ zaburzenia autystyczne mogą mieć różną postać. U niektórych maluchów występuje jedynie lekka niepełnosprawność, która nie utrudnia nawiązywania relacji z rówieśnikami i najbliższym otoczeniem, natomiast inne dzieci z autyzmem mogą mieć problemy z mową lub nawet mocno zaniżony iloraz inteligencji, co wpłynie negatywnie na ich funkcjonowanie w społeczeństwie. Z tego powodu program zabaw z dzieckiem autystycznym trzeba każdorazowo dostosować do jego potrzeb i możliwości. Warto wybierać takie zabawy z dzieckiem autystycznym, które mają proste zasady i sprawiają maluchowi przyjemność. Kluczowe są: stała obserwacja dziecka oraz wymaganie od niego tylko tego, co rzeczywiście potrafi zrobić. Jeśli chodzi o wszelkie nowości, należy je wprowadzać stopniowo, metodą małych kroków. Gdy zabawy mają charakter ruchowy, warto je wcześniej skonsultować z fizjoterapeutą. Zabawy dla dzieci z autyzmem – przykłady zabawy z dzieckiem autystycznym Zabawy z dzieckiem z diagnozą autyzmu powinny przebiegać z udziałem niewielkiej liczby przedmiotów. Przed przystąpieniem do zabawy należy dokładnie uporządkować pokój malucha, tak, aby nic go nie rozpraszało, pomieszczenie powinno również być wolne od bodźców w postaci np. grającego radia/telewizora. Zabawy powinny być krótkie i angażujące malucha – wnikliwa obserwacja dziecka pozwoli wyodrębnić spośród wielu różnych rodzajów ćwiczeń te, które najbardziej mu się podobają. Zabawy dla dzieci z autyzmem – przykłady: burzenie wieży z klocków; dmuchanie przez słomkę do wody; gry ruchowe z wykorzystaniem deskorolki sensorycznej; proste układanki; puszczanie mydlanych baniek; turlanie do siebie piłki; wydobywanie kamyczków ukrytych w misce ryżu. Zabawy dla dzieci z autyzmem – czym autyzm różni się od zespołu Aspergera? Jak wyglądają zabawy dla dzieci z zespołem Aspergera? Zaburzenie rozwojowe, które należy do spektrum autyzmu, ma wiele podobnych objawów, przejawia się między innymi poprzez trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji społecznych oraz przewrażliwienie na różne bodźce (często dzieci cierpią z powodu zaburzenia integracji sensorycznej). W odróżnieniu jednak od autyzmu Aspergerowcy z reguły nie mają zaburzonych funkcji poznawczych, nie występuje u nich również tak znaczne upośledzenie intelektualne. Zespół Aspergera ma więc łagodniejszy przebieg od autyzmu. Oto przykładowe zabawy dla dzieci z zespołem Aspergera: oglądanie książeczek dla dzieci – jeśli tradycyjne książeczki nie skupiają uwagi dziecka, można sięgnąć po bardziej interaktywne modele; przechodzenie po torze przeszkód – ćwiczenie poprawia koordynację ruchową, pozwala również wyładować nagromadzoną energię; zabawy w liczenie, np. z pomocą pluszaków lub plastikowych kubeczków; zwisanie z drabinek – w pokoju dziecięcym można zamontować drabinki gimnastyczne lub sznurowe oraz linę, warto pamiętać również o miękkich matach na podłodze, zabezpieczą one malucha przed urazami w wyniku nieplanowanych upadków. Zabawy z dzieckiem autystycznym – co jeszcze można zrobić, by pomóc autystykowi? Zabawy dla dzieci z autyzmem to nie jedyne, co można zrobić, aby ułatwić małemu autystykowi funkcjonowanie w najbliższym otoczeniu. Często zdarza się, że rodzice nie są do końca pewni, czy ich maluch ma autyzm oraz jaka jest przyczyna zaburzeń. Wtedy warto zdecydować się na diagnostykę genetyczną. Obecnie w Polsce są już dostępne szerokie panele testów genetycznych, które badają geny pod kątem nieprawidłowości, które powodują choroby dające objawy ze spektrum autyzmu. Po wykonaniu testu DNA, np. szerokiego badania eksomowego WES, w wielu przypadkach udaje się odkryć przyczynę autyzmu. Co za tym idzie? Na podstawie wyniku testu DNA lekarz może zaproponować odpowiednie leczenie, które poprawi funkcjonowanie dziecka. 👉 Jak można zamówić badanie genetyczne dla dziecka? Porozmawiaj o badaniu genetycznym dla Twojego dziecka:
Biblioterapia oferuje rozmaite techniki edukacyjne dla dzieci z autyzmem – prezentujemy cztery z nich: metodę „dobrego startu”, metodę Genna Domana, obrazkową metodę Millera i klasyczną metodę nauki czytania. Na czym polegają te techniki? Czy biblioterapia pomaga osobom autystycznym? Zdaniem E. Szmytkowskiej (1996) pomocne w nauce
Wczesne wspomaganie rowoju (WWR), lub wczesne interwencja, oznacza działania na rzecz małych dzieci (0-7 roku życia) z opóźnieniami w rozwoju lub z niepełnosprawnościami. Wczesne wspomaganie rozwoju zapewnia dobre warunki do rozwoju dla małego dziecka w spektrum autyzmu. WWR można zacząć niezależnie od tego, czy uzyskaliśmy już diagnozę lub specjalistyczne rozpoznanie problemów dziecka, czy jeszcze nie. WWR kojarzy się z zajęciami dla małych dzieci, które odbywają się w Poradniach. W praktyce cała rodzina zaangażowana jest w skonstruowanie takiego środowiska dla dziecka, w którym maluch może pokazać na co go stać. W tym artykule podpowiadamy ćwiczenia WWR, które mogą być stosowane na początek pracy z dzieckiem. Te zabawy mogą być inspiracją dla rodziców, którzy pragną stymulować rozwój dziecka i pogłębiać z nim kontakt przez zabawę. Warto jest pracować ze specjalistami i dostosowywać wspieranie rozwoju do potrzeb dziecka. Ten artykuł najlepiej traktować, jako źródło dodatkowych inspiracji do pożytecznego spędzania wspólnego czasu z dzieckiem. Wczesne Wspomaganie Rozwoju daje dobre efekty Badacze autyzmu uważają, że wczesne rozpoczęcie terapii daje korzyści dzieciom z autyzmem, dlatego obecnie szczególną wagę przykłada się do wczesnego wykrywania autyzmu. We wczesnym dzieciństwie mózg cechuje się dużą plastycznością tzn. że z łatwo tworzą się nowe ścieżki neuronalne – mózg „dostosowuje się” do stworzonego dla dziecka środowiska, dlatego warto, żeby środowisko było jak najbogatsze terapeutycznie i jak najbardziej dostosowane do wyzwań rozwojowych. WWR jako zajęcia ze specjalistą W Polsce w ramach systemu oświaty dziecko może uczestniczyć w darmowych zajęciach Wczesnego Wspomagania Rozwoju odbywających się zwykle w Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych lub niektórych przedszkolach. Organizacje wczesnego wspomagania rozwoju w Polsce opisujemy w osobnym artykule: WWR – formalności. Zagwarantowane darmowe zajęcia to 4-8 godzin w miesiącu. Ustawa mówi, że przysługują dziecku od wykrycia cech niepełnosprawności do rozpoczęcia nauki w szkole – oznacza to, że dziecko nie musi mieć postawionej diagnozy a jedynie wstępne rozpoznanie. Rozpoczęcie zabawy stymulującej rozwój dziecka w domu Przed rozpoczęciem zabawy przygotowujemy się i dostosowujemy przestrzeń. Znajdź odpowiednie miejsce w którym dziecko czuje się dobrze, miejsce znane, przytulne i wygodne. Postaraj się, żeby wspólnego czasu nie zakłócały niepotrzebne bodźce np. włączony telewizor. Zabawki można uporządkować w pudłach w taki sposób, żeby dziecko bawiło się jedną rzeczą na raz i nie rozpraszało się bez potrzeby innymi rzeczami, które są w zasięgu wzroku. Upewnij się, że dziecko czuje się bezpiecznie i komfortowo, ma zaspokojone podstawowe potrzeby: jest najedzone, nie chce mu się pić. Zastanów się co sprawia dziecku przyjemność – kiedy wiemy co dziecko lubi możemy to dobrze wykorzystać w ćwiczeniu nowych umiejętności. Pomyśl o stopniowaniu trudności i intensywności bodźców metodą małych kroków. Dodajemy nowe elementy do zabawy, kiedy dziecko dobrze opanowało elementy podstawowe. Dbamy o to, żeby dziecko zawsze mogło odnosić małe sukcesy. Zabawa dla rozwoju – jak wyciągnąć z niej najwięcej korzyści? Wszystkie ćwiczenia prowadzimy w życzliwej, pogodnej atmosferze, w kontakcie z dzieckiem. Nadrzędną rzeczą jest dostarczenie dobrych wrażeń dla naszej wspólnej relacji. Oczekujemy, że dziecko będzie chciało na nas spoglądać, angażować się we wspólną aktywność. Takie umiejętności są priorytetowe. Uczymy dziecko podstawowych umiejętności społecznych: dzielenia z nami pola uwagi to znaczy, że dziecko interesuje się tym co my w danym momencie oraz angażowania się we wspólną aktywność. Takie umiejętności są bazą do dalszego rozwoju społecznego – rozmawiania z ludźmi i nawiązywania przyjaźni. Proste zabawy wczesnego dzieciństwa są wspaniałą stymulacją rozwoju, o ile dziecko obserwuje nas, dzieli z nami radość i czujemy, że mamy dobry kontakt: Rzucanie i łapanie chusty – do zabawy potrzebujemy lekkiej chusty, najlepiej w jasnym kolorze lub lekkiego prześcieradła. Siadamy na przeciwko dziecka, podnosimy chustę nad głowę, podrzucamy ją i obserwujemy jak na nas spada. Wyrażamy naszą radość i robimy śmieszne miny. Przejażdżka na kocu/w koszyku – usadzamy dziecko na kocu lub w koszyku/pudle/misce i wozimy je po mieszkaniu. Nasza twarz jest na poziomie twarzy dziecka. Możemy robić nagłe przystanki i oczekiwać spojrzenia, żeby ruszyć dalej. Zabawa w Baloniku mój malutki – znana zabawa dla małych dzieci, można bawić się w nią z kilkoma osobami. Chwytamy dziecko za ręce i chodzimy w kółko, coraz bardziej oddalając się od środka i mówiąc: Baloniku mój malutki, rośnij duży okrąglutki, balon rośnie, że aż strach, przebrał miarę no i bach! Po „bach” wszyscy przewracamy się na ziemię. Zabawa w Akuku! – zabawa w pojawianie się i znikanie, chowamy się zakrywając dłońmi twarz, pod kocem, za drzwiami i wyłaniamy mówiąc radośnie: Akuku! Kolejne przykłady zabaw podzieliliśmy według obszarów w rozwoju, których dotyczą. W każdym ćwiczeniu najważniejsza jest próba zaangażownia dziecka, nawiązania kontaktu i to, że czujemy się dobrze, bawiąc się razem. Poznawanie świata poprzez dotyk i równowagę Dziecko uczy się odczuwania swojego ciała oraz uczy się części ciała Odczuwanie ciała jest podstawą do uczenia się kolejnych działań. Każde dziecko musi nauczyć się gdzie są jego dłonie i nóżki i w jaki sposób działają, żeby zacząć chwytać przedmioty i chodzić. Czasem dzieci z zaburzeniami rozwoju nie opanowują tej wiedzy czyli tzw. schematu ciała wystarczająco dobrze, dlatego pomagamy dzieciom poczuć i poznać poszczególne części ciała. Dziecięce masażyki. Znane zabawy tj. idzie rak, nieborak, ważyła sroczka kaszkę lub inne podobne, które dziecko lubi. Masaż piłką rehabilitacyjną (piłeczka z gumowymi, delikatnymi kolcami), szczoteczkami lub wałeczkami do masażu. Masujemy rączki, nogi, plecy dziecka piłeczką lub innym przyjemnym przedmiotem dobrym do masażu. Dobieramy siłę nacisku w zależności od tego, co dziecko lubi. Wypowiadamy nazwę masowanej części ciała: masuję nóżkę, masuję rączkę… Obserwujemy dziecko i czekamy aż wyciągnie do nas rączkę do masowania. Masaż paluszków. Możemy masować jedynie paluszki u rąk lub u stóp i śpiewać do tego piosenkę: Ten najgrubszy to jest dziadziuś a to jest babunia, ten największy to jest tatuś a to jest mamunia, a to jest dziecinka mała lalalala, a to jest rodzinka cała lalala bęc. Poznawanie części ciała. Ze starszymi dziećmi można bawić się z wykorzystaniem umiejętności naśladowania. Siedzimy naprzeciwko i mówiąc prosty wierszyk lub odliczając dotykamy tej samej części ciała: 1, 2, 3 dotykamy nosy! Dziecko uczy się utrzymywania równowagi Równowaga jest ważną umiejętnością, dzięki niej możemy koordynować nasze ruchy i czuć się pewnie w świecie. Każdy maluch w dzieciństwie musi wytestować zmysł równowagi, dobrym sposobem na to jest huśtanie, podskakiwanie, bycie noszonym na rękach. Pchanie wózka, krzesełka. Dziecko, które nie potrafi chodzić, ćwiczy zmysł równowagi potrzebny do nauki samodzielnego chodzenia. Wyszukujemy dla dziecka lekkie krzesełko lub wózek, który może pchać po mieszkaniu, ucząc się samodzielnego utrzymywania równowagi. Kołysanie w kocu i bujanie. Bujamy dziecko w kocu lub na huśtawce, możemy śpiewać piosenki, utrzymujemy kontakt wzrokowy. Tempo bujania dostosowujemy do reakcji dziecka. Odbijanie się na materacu/ trampolinie. Sadzamy dziecko na materacu i naciskamy tak, żeby wywołać sprężynowanie. Dostosowujemy podskoki do preferencji dziecka. Wspólnie cieszymy się z podskakiwania. Podskakiwanie na kolanach. Chwytamy dziecko pod pachami i mówiąc wierszyk podrzucamy lekko symulując podskakiwanie, na koniec unosimy do góry i przytulamy do siebie. Dziecko uczy się różnych wrażeń dotykowych i czerpie przyjemność z kontaktu fizycznego Poznawanie kolejnych rzeczy przez dotyk to naturalne kroki w poznawaniu świata. Im więcej wrażeń ma dziecko, tym więcej wie o świecie, czuje się bezpieczne i jest otwarte na dalsze poznawanie. Kontakt fizyczny z rodzicami to naturalne paliwo do rozwoju małych dzieci. Dzięki temu, że dziecko jest głaskane, przytulane – czuje się kochane, akceptowane i buduje w sobie bazowe poczucie bezpieczeństwa, które sprawia, że chce poznawać świat i czuje się kompetentne. Różne faktury. Przygotowujemy dla dziecka worek lub karton pełen kawałków materiałów o różnej fakturze np. wełna, futerko, delikatny papier ścierny, jedwab, folia bąbelkowa itd. Wyciągamy z dzieckiem materiały z zaciekawieniem, pozwalamy mu badać je rączkami, eksperymentować. Nazywamy wrażenia dotykowe. Materiały można rozłożyć na podłodze i pozwolić dziecku chodzić po nich lub raczkować. Można także przygotować rękawiczki z naszytymi skrawkami materiałów. Dotykanie twarzy. Kładziemy ręce dziecka na naszej twarzy, pozwalamy mu poznawać ją dotykiem, nazywamy części ciała, robimy śmieszne miny, uśmiechamy się. Głaskanie miłymi rzeczami. W spokojnej atmosferze delikatnie głaskamy dziecko przyjemnym dla niego materiałem lub naszymi dłońmi. Zabawa w sypkimi materiałami. Przygotowujemy dla dziecka miskę z dowolnymi sypkimi materiałami: ryżem, kaszą, fasolą, piaskiem itd. Pozwalamy dziecku zanurzać dłonie w misce, manipulować materiałami. Możemy chować atrakcyjne przedmioty w misce z ryżem i zachęcać do znajdowania ich. Zabawa z materiałami lepkimi. Pozwalamy dziecku bawić się materiałami lepkimi tj. błoto, masa solna, plastelina. Można przygotować także masę jadalną np. zgnieciony banan z odrobiną miodu. Dziecko bawi się masą rączkami i może oblizywać je – to daje dużo wrażeń dotykowych! Zimne. Pokazujemy dziecku zimne rzeczy z lodówki, pozwalamy dotknąć i manipulować rzeczą, nazywamy wrażenie: „Zimny jogurt!” Zmysły węchu i smaku Dziecko uczy się poznawania świata za pomocą węchu i smaku Poznawanie przez wszystkie zmysły rozszerza wiedzę o świecie i naturalną ciekawość. Degustacja. Przygotowujemy talerz z różnymi małymi przekąskami. Wspólnie z dzieckiem próbujemy kolejnych rzeczy, zachwycamy się, komentujemy smaki. Zapachy. Do zabawy z węchem możemy przygotować próbki zapachów np. flakoniki z aromatami do ciast. Wspólnie poznajemy zapachy, nazywamy wrażenie i robimy miny pełne emocji. Zmysł wzroku Dziecko uczy się podążać wzrokiem – obserwować Umiejętność podążania wzrokiem jest podstawową umiejętnością potrzebną do wzrokowego odbierania świata. Małe dziecko uczy się koncentrować wzrok na konkretnym obiekcie i kiedy obiekt się oddala, nadal go obserwować – dziecko śledzi obiekt wzrokiem i przesuwa głowę w tym kierunku. Zdarza się, że dzieci z zaburzeniami rozwoju potrzebują dodatkowych ćwiczeń, żeby opanować tę umiejętność. Śledzenie wzrokiem. Przesuwamy przed oczami dziecka ciekawą małą zabawkę lub nasz palec mówiąc prosty wierszyk np. Ptaszek, ptaszek, ćwir, ćwir. Ptaszek, ptaszek, ćwir, ćwir. Ćwir, ćwir, ćwir, ćwir. Kiedy dziecko skupia uwagę na zabawce przesuwamy ją w prawo lub w lewo, dziecko powinno śledzić wzrokiem zabawkę. Zakładamy na rękę pacynkę i mówimy za pomocą niej do dziecka, przesuwamy pacynkę w różne strony i sprawdzamy czy dziecko obserwuje. Znikanie. Kładziemy na podłodze ulubioną zabawkę dziecka i kiedy na nią patrzy stwarzamy przeszkody w jej otrzymaniu np. przesuwamy po ziemi tak że dziecko musi obserwować ją i podejść lub wrzucamy do pudełka, zakrywamy chustką. Zachęcamy dziecko do poszukiwania zabawki. Upuszczanie zabawki. Przyciągamy uwagę dziecka do przedmiotu np. wydając nim dźwięki a kiedy dziecko patrzy na przedmiot upuszczamy go. Sprawdzamy czy dziecko obserwuje spadającą rzecz. Dziecko doświadcza świata przez wzrok, poznaje kolory i figury Im więcej wrażeń wzrokowych ciekawych dla dziecka tym większe prawdopodobieństwo, że maluch zainteresuje się i będzie poznawał coraz więcej rzeczy za pomocą wzroku, budując podstawową bazę wiedzy o świecie. Kolorowe łóżeczko. Owijamy szczebelki łóżeczka kolorowymi krawatami, szalikami. Wspólnie z dzieckiem obserwujemy i badamy je, zachwycamy się: Jaki śliczny kolor! Kolorowe skarpetki. Zakładamy na nóżkę dziecka skarpetkę w jaskrawym kolorze. Kiedy dziecko zauważy skarpetkę, będzie chciało ją ściągnąć i obejrzeć. Możemy zakładać skarpetki na obie nóżki lub na rączkę. Piłki. Zabawy kolorowymi piłkami: turlamy, rzucamy piłki i zachęcamy dziecko do obserwacji oraz uczestniczenia w zabawie. Zmysł słuchu Nauka zwracania uwagi na dźwięk i poznawanie świata poprzez dźwięki Słuchanie jest kolejną metodą poznawania otoczenia. Poznawanie dźwięków jest podstawą nauki mówienia i słuchania innych. Dźwięki w środowisku. Zwracamy uwagę dziecka na dźwięki w otoczeniu. Kiedy pojawia się charakterystyczny dźwięk np. dzwoniący telefon, pokazujemy palcem jego źródło: „Oooo! Słyszysz telefon?” Następnie pokazujemy dziecku telefon, nazywając go: „To jest telefon”. Dźwięku można śledzić także podczas spaceru. Ukryty dźwięk. Ukrywamy pozytywkę a kiedy dziecko zainteresuje się dźwiękiem rozpoczynamy wspólne poszukiwania. Na początku sami poszukujemy zabawki: „Może pod stołem? Nie tu jej nie ma. Może pod poduszką? Ooo! Hura! Jest!” Po kilku próbach dziecko powinno orientować się gdzie jest zabawka. Jeśli dziecko rozumie regułę zabawy można zmieniać kryjówki. Gdzie jest dźwięk? Wytwarzamy dźwięki z różnych części pokoju za pomocą instrumentów lub przedmiotów domowych tj. pęk kluczy, garnek i łyżki. Czekamy na reakcję dziecka, dziecko powinno spojrzeć w kierunku źródła dźwięku. Jeśli patrzy cieszymy się, prezentujemy instrument. Wspólne słuchanie muzyki, maszerowanie lub kołysanie się w jej rytm. Rozwój ruchowy Ćwiczenie umiejętności chwytania i tzw. manipulowania przedmiotami Małe dziecko chwyta kolejne przedmioty i bada je na wszystkie dostępne mu sposoby – przesuwa w dłoni, przekłada z ręki do ręki, rzuca, wkłada do ust – w psychologii rozwoju nazywane jest to manipulowaniem. Chwytanie jest początkiem umiejętności używania rąk do codziennych działań: do pisania, ubierania się, jedzenia sztućcami. Manipulowanie pozwala poznawać kolejne rzeczy z otoczenia. Chwytanie zabawek. Kiedy dziecko jest zainteresowane przedmiotem, podajemy mu go do rąk – przysuwamy i czekamy aż chwyci zabawkę. Wspólnie bawimy się w wrzucanie i wyciąganie przedmiotów z pudełka. Wspólnie bawimy się w nakładanie kółek na patyk lub budowanie wieży z klocków. Otwieranie. Ulubione przedmioty lub przekąski dziecka chowamy w pudełku, słoiczku i zachęcamy do samodzielnego otwierania go. Dziecko ćwiczy umiejętność koordynacji ruchów całego ciała Koordynacja czyli zgranie wszystkich ruchów to podstawa chodzenia, biegania, wykonywania konkretnych działań np. zdejmowanie z półki, podnoszenie z ziemi. Dzieci intensywnie ćwiczą koordynację, widać do np. kiedy niemowlę patrzy na zabawkę wyciąga do niej rękę i początkowo nie trafia precyzyjnie w zabawkę, ale chwyta ją niezdarnie. Dziecko musi nauczyć się dopasować ruchy do tego co widzi. Pokonywanie przeszkód. Ustawiamy tor przeszkód z różnorodnych dostępnych w domu przedmiotów i zachęcamy dziecko do przechodzenia. Rzucanie i łapanie. Rzucamy piłkami do siebie lub do celu. Zabawa papierem. Zgniatamy wspólnie papier i rzucamy wykonanymi kulami. Po konsultacji ze specjalistami Po uzyskaniu wsparcia u specjalistów zajmujących się autyzmem, stopniowo planowana jest pomoc dostosowywana do konkretnych potrzeb dziecka. Więcej o indywidualnym wspieraniu piszemy w artykule, który jest wstępem do metod terapii autyzmu. Życzymy powodzenia w poszukiwaniu najlepszych zabaw dla siebie i dziecka. Zapraszamy do dzielenia się doświadczeniami za pośrednictwem komentarzy. Piszcie co jest dla Was najważniejsze i nad rozwojem których umiejętności dziecka chcecie pracować. Źródła: „Gry i zabawy z niemowlakami” Jackie Silberg „Gry i zabawy we wczesnej interwencji” Barbara Sher „Interwencja wczesnodziecięca” Walter Strassmeier „Nie-zgrane dziecko w świecie gier i zabaw” Carol Stock Kranowitz „1001 porad dla rodziców i terapeutów dzieci z autyzmem i Zespołem Aspergera” Ellen Notbohm, Veronica Zysk
Kiedy mamy do czynienia z dzieckiem, które rozumie mowę, ono wykona jakiś gest w odpowiedzi, oczywiście właściwy tylko dla niego. Jeden z moich podopiecznych, klaszcze w ręce, gdy chce się jeszcze bawić, a jak wyciąga przed siebie rękę, pokazując mi dłoń od wewnątrz, to jest znak stop, bo chce, aby to był koniec zabawy.
/ 2017-10-28 / Możliwość komentowania Zrozumieć przyjaciół z autyzmem. Uczymy dzieci akceptować inność. została wyłączona / Poradnik Prezentowany program „Zrozumieć przyjaciół z autyzmem” został przygotowany dla uczniów klas początkowych i średnich. Niniejszy artykuł zawiera plany zajęć i wykaz potrzebnych pomocy dydaktycznych. Susan Boswell, Catherine Faherty Centrum TEACCH w Asheville Po piętnastu latach prowadzenia tego programu dla setek uczniów stwierdzam, że w większości przypadków najskuteczniejszą metodą jest wyjście poza ogólne ramy i omawianie konkretnych problemów, przekazując dokładne informacje. Pomocne w tym są opcje B (specyfika klasy specjalnej) i C (zrozumienie inności kolegi /koleżanki). Uwaga dotycząca zasady poufności: Nauczyciel, który chce rozmawiać z uczniami na temat autyzmu, jego wpływu na sytuację w klasie i jej uczniów, będzie musiał uzyskać pełną zgodę rodziców autystycznego dziecka. W zależności od wieku i poziomu uświadomienia dziecka wskazane jest, by również od niego uzyskać przyzwolenie. W pojedynczych przypadkach można się spotkać z odmową danej rodziny lub dziecka. Obowiązkiem jest uszanowanie życzenia rodziców i dzieci niezdecydowanych na dzielenie się swoimi problemami. Nie można też zlekceważyć etycznej kwestii zachowania poufności, która ma przecież tu zastosowanie. W przypadkach tych zaleca się przedstawić jedynie program ogólny. Opcja A. Wprowadzenie do programu „Zrozumieć przyjaciół z autyzmem” Prezentowany program może być prowadzony jako „ogólny”, omówiono w nim ważne pojęcia i zagadnienia, ale nie poruszono szczegółowych problemów dotyczących konkretnego dziecka lub grupy dzieci. „Wprowadzenie” stanowi kompletną całość złożoną z trzech części. Część 1 – Umiejętności: jesteśmy różni i tacy sami. Część 2 – Zajęcia praktyczne. Część 3 – Recepcyjna sprawność językowa. Na tym etapie można program zakończyć lub rozszerzyć o opcję B lub C. Opcja B. Omówienie specyfiki klasy specjalnej i jej uczniów Po zakończeniu programu wprowadzającego następuje wymiana uwag na temat klasy specjalnej i jej uczniów. Zalecamy wtedy, gdy uczniowie klasy ogólnej są rówieśnikami uczniów klasy specjalnej i/lub uczniowie klasy specjalnej biorą udział w zajęciach w klasie ogólnej. Opcja C. Zrozumienie inności kolegi/koleżanki z klasy Po zakończeniu programu wprowadzającego zachęca się uczestników do rozmowy na temat kolegi/ koleżanki z autyzmem, ucznia tej klasy, w której występują nieporozumienia wynikające z niezrozumienia jego inności. W zależności od jego chęci, może on w tej wstępnej rozmowie nie brać udziału. Plan zajęć Opcja A. Wprowadzenie do programu pt.: „Zrozumieć przyjaciół z autyzmem”. W ogólnej części programu zaprezentowano i omówiono ogólne problemy, związane z autyzmem. Program modyfikowany jest w zależności od wieku uczniów i służy jako wprowadzenie, trwając zazwyczaj około 45-60 minut. Przed rozpoczęciem zajęć należy przygotować stanowiska do ćwiczeń praktycznych. Więcej informacji na ten temat zawarto w części: „Lista pomocy dydaktycznych i opis zajęć praktycznych w ramach programu ‘Zrozumieć przyjaciół z autyzmem”. Część 1 – Umiejętności: jesteśmy różni i tacy sami Naszym celem jest pokazanie uczniom, że mogliby mieć „inne umiejętności” od tych, które posiadają oraz pomoc w zrozumieniu, dlaczego niektórzy ludzie postępują inaczej niż można tego oczekiwać. Piszemy na tablicy wyraz „umiejętność” i rozmawiamy na temat jego znaczenia. Piszemy na tablicy wyraz „niepowtarzalny” i rozmawiamy na temat jego znaczenia. Wyjaśniamy, że każdy posiada inne umiejętności. Pytamy, czym uczniowie w klasie różnią się między sobą. Prosimy, by podnosili ręce przed udzieleniem odpowiedzi na pytania (przykładowo): Kto umie jeździć na rowerze? Kto umie jeździć na wrotkach? Kto umie jeździć na łyżworolkach? Kto zna tabliczkę mnożenia do 5? Kto umie dzielić pisemnie? Kto zna tabliczkę mnożenia od 6 do 12? Kto ma brzydki charakter pisma? (lub kto potrzebuje więcej ćwiczeń w pisaniu?) Kto naprawdę, ale to naprawdę ma ładny charakter pisma? Kto jest dobry w grach wideo? Kto szybko biega? Kto biega bardzo szybko? Kto umie robić na drutach? Kto umie piec ciastka? Itp. Ważne jest, by dzieci nie udzielały tylko odpowiedzi twierdzących, by można było pokazać różnorodność znaczeń . Dlatego dobrze jest zadawać także inne pytania, np: Kto ma czarne włosy? Kto ma włosy w kolorze blond? Kto ma brązowe włosy? Kto nosi okulary? Itp. Zwróćmy uwagę na fakt, że każdy posiada umiejętności lub cechy charakteru, odróżniające go od innych. Teraz proszę zapytać: „Czy zdarzyło się, że kiedyś grałeś/łaś w piłkę nożną [lub inną podobną grę] i miałeś/aś zamiar kopnąć piłkę tak mocno, by poleciała daleko… ale gdy piłka została podana do ciebie, to próbowałeś/łaś ją kopnąć i chybiłeś/łaś?” Aby opis był bardziej wiarygodny, w czasie mówienia można scenę tę odegrać. Proszę zapytać: „Kto lubi, gdy inne dzieci mówią, ‘…nie przejmuj się, spróbuj jeszcze raz, jest w porządku, uda ci się…’?” A komu się podoba, gdy mówią: „…ale jesteś głupi/a, czemu to zrobiłeś/łaś?” Zazwyczaj wszystkie dzieci podnoszą ręce, by powiedzieć, że chcą być zrozumiane. Teraz proszę zapytać: „„Kto lubi, gdy jego przyjaciele są wyrozumiali?” (Kto lubi, gdy ludzie są wyrozumiali?)” Zwracamy uwagę na fakt, że mimo różnych umiejętności, zdolności i cech charakteru, to w jednej zasadniczej kwestii jesteśmy tacy sami: wszyscy chcemy, żeby inni ludzie nas rozumieli. Jeśli przerabiany jest program ogólny, można teraz przystąpić do wyjaśnienia, na czym będą polegać zajęcia praktyczne (Część 2 – poniżej). Przy przechodzeniu do opcji B powiedzmy, że chcemy pomóc w zrozumieniu dzieci z klasy specjalnej (wyminić której). Teraz proszę przejść bezpośrednio do Części 2 – poniżej. Przy przechodzeniu do opcji C proszę powiedzieć, że pragniemy pomóc w zrozumieniu ich rówieśnika, który jest Pana/ni przyjacielem. Teraz proszę przejść bezpośrednio do Części 2 – poniżej. Część 2 – Stanowiska zajęć praktycznych: rotacja grup Proszę krótko opowiedzieć o zajęciach praktycznych i podziale dzieci w zależności od liczby stanowisk ćwiczeń. Proponuję posłużyć się trzema stanowiskami. Ułatwi to kierowanie klasą i realizację programu oraz pozwoli nie przekroczyć przeznaczonego na to czasu. Opis proponowanych stanowisk został podany na końcu niniejszych planów zajęć w punkcie „Lista pomocy dydaktycznych i opis zajęć praktycznych w ramach programu ‘Zrozumieć przyjaciół z autyzmem”. Opowiedzmy o każdym ze stanowisk, prezentując materiały przy danym stole. Na przykład, odnośnie ćwiczeń, których celem jest stymulacja łagodnych zaburzeń motorycznych, można powiedzieć: „Przy tym stanowisku nałożycie te duże rękawice… chyba będą za duże, ale to nie szkodzi. Będziecie w nich nawlekać koraliki, a następnie skręcać razem nakrętki, śruby i podkładki. Będziecie mogli zaobserwować, jak to jest, gdy mięśnie waszych rąk będą pracować inaczej niż zazwyczaj.” W przypadku starszych dzieci można wyjaśnić im termin „łagodnych zaburzeń motorycznych”. Powiedzmy im, żeby nie bały się z tego żartować. Poprośmy, by zastanowiły się, które czynności byłyby najbardziej uciążliwe, gdyby właśnie to one miały takie łagodne zaburzenia motoryczne. Zapytajmy, co zmieniłoby się. Czym one (lub ich praca) różniłyby się od innych? Czy potrzebowałyby jakiejś specjalnej pomocy? Każde stanowisko powinien obsługiwać nauczyciel lub inna osoba dorosła, która w czasie zajęć może zadawać pytania pobudzające do myślenia. Gdy nadejdzie pora na zmianę stanowisk, dzwonimy dzwonkiem. Żeby podtrzymać zainteresowanie uczniów, trzeba zrobić to możliwie szybko. Gdy każda z grup zaliczyła wszystkie stanowiska, wybieramy ucznia, który weźmie udział w kolejnej demonstracji. Zróbmy to, gdy wszyscy wrócą na swoje miejsca. W ten sposób zachęcimy uczniów do powrotu na swoje miejsca. Część 3 – Recepcyjna sprawność językowa: „nakrywanie do stołu” Na biurku przy tablicy umieszczamy 10-15 różnych przedmiotów. Wśród nich powinny znaleźć się talerz, filiżanka, łyżka i widelec. W ukryciu proszę mieć tekturową teczkę z wyrysowanymi konturami elementów nakrycia stołu (talerz, filiżanka, łyżka, widelec). Szablon nakrycia stołu powinien być przez jakiś czas schowany. Po wybraniu ochotnika, proszę polecić mu, by usiadł przy biurku twarzą zwróconą do klasy. W zależności od dynamiki klasy czasami pomocne okazuje się wybranie ucznia, który sprawia wrażenie kłótliwego lub wymaga większego zrozumienia (ale musi to być uczeń, który zgłosi się sam). Proszę zapytać ucznia, czy słyszy na tyle dobrze, by móc wykonywać dokładnie polecenia. Proszę mu powiedzieć, że chcemy, żeby słuchał Pana/nią bardzo dokładnie. Następnie, nie zmieniając tonu głosu, wskazujemy na leżące przed nim przedmioty i polecamy, posługując się obcym językiem, by nakrył do stołu. Ponieważ pochodzę z dwujęzycznej greckiej rodziny zawsze używam języka greckiego. Jeśli nie zna Pan/i innego języka, proszę wcześniej postarać się o to, by ktoś nauczył Pana/nią odpowiednich poleceń słownych i nauczyć się ich na pamięć. Oczywiście nie wolno wybrać ucznia, który mógłby znać używany przez Pana/nią język, dlatego też przy wybieraniu ochotnika proszę zachować ostrożność i unikać popularnego na danym terenie obcego języka. Niektórzy prezenterzy wolą używać wymyślonego sztucznego żargonu. Proszę powtarzać powoli i głośno polecenia w obcym języku, stopniowo upraszczając słowa. Potem wskazać na stół i pokazać, że jest się zniecierpliwionym. W przypadku starszych uczniów i osób dorosłych można rozciągnąć to w czasie, a w przypadku młodszych uczniów skrócić. Zwłaszcza uczniowie zerówki bardzo się denerwują i najczęściej nie rozumieją sensu zajęć. W klasie pierwszej często po prostu rezygnuję z poleceń w obcym języku i od razu pokazuję szablon nakrycia stołu. Mówię: „Czy patrząc na ten obrazek wiesz, co masz zrobić, nawet jeśli ci tego nie powiem?” W możliwie największym stopniu pomagam dziecku, żeby się mu to udało. Chwalę ucznia i proszę, by wszyscy nagrodzili go brawami. Niech będzie to zabawa. W przypadku starszych uczniów, proszę wyciągnąć szablon nakrycia stołu i pokazać go uczniowi, kładąc go na biurku. Jeśli wciąż nie będzie wiedział, o co chodzi, proszę wskazywać poszczególne kształty i powiedzieć, który przedmiot i gdzie powinien się znaleźć. Zazwyczaj uczeń od razu wie, o co chodzi i kładzie talerz, filiżankę, itd. na swoim miejscu. Proszę pochwalić ucznia i polecić klasie, by nagrodziła go brawami. Zapytać ucznia, dlaczego nie wykonywał naszych poleceń. Czy nie słyszał, co Pan/i do niego mówił/a? Następnie wyjaśniamy, że są ludzie, którzy słyszą wszystkie słowa, ale nie rozumieją, co się do nich mówi, tak jakby były one wypowiedziane w jakimś innym języku. Proszę zadawać pytania typu: „Czy wiedziałeś/aś, że miałeś/aś coś zrobić? Co czułeś/łaś, gdy nie rozumiałeś/łaś polecenia? Na koniec, nakrywając do stołu, postąpiłeś/łaś dobrze, ale skąd wiedziałeś/łaś, co masz robić?” Jeszcze raz proszę zwrócić uwagę uczniów na pomoce wizualne. Pokazujemy szablon nakrycia stołu klasie i pytamy, czy wiedzieliby, co mają zrobić, gdyby szablon został im pokazany. Proszę opowiedzieć o tym, że jest wiele dzieci, które nie zawsze rozumie, co się do nich mówi, a potrafi zrozumieć, jeśli widzi rysunek, schemat lub obrazki. One rozumieją więcej, jeśli dodatkowo WIDZĄ, co mają zrobić. W zależności od poziomu klasy, w czasie tej rozmowy można wprowadzić takie pojęcia jak „rozumienie mowy”, „przetwarzanie słuchowe” i „uczenie się wzrokowe”. Proszę porozmawiać na temat różnych sposobów uczenia się, niektóre dzieci najlepiej uczą się słuchając, inne w czasie czytania, inne w czasie wykonywania czynności, itd. Jest to doskonały wstęp do omówienia specyfiki klasy specjalnej. Jeśli realizowany jest program ogólny, można w tym miejscu zakończyć. Odpowiedzmy jeszcze na pytania, co się wydarzyło w trakcie realizacji programu i podsumujmy lekcję zwracając uwagę na to, czym różnimy się od siebie, a w czym jesteśmy do siebie podobni. Porozmawiajmy na temat bycia osobą jedyną w swoim rodzaju. Jeśli zamierzamy przejść do szczegółowych informacji, proszę kontynuować opcję B lub C. Opcja B: Omówienie specyfiki klasy specjalnej i jej uczniów Po uzyskaniu zgody rodziców wymieniamy uczniów z klasy specjalnej. Można to zrobić przedstawiając poszczególne dzieci przy pomocy dużych zdjęć lub wcześniej przygotowanego pokazu slajdów. Teraz dzielimy się krótkimi informacjami na temat każdego z dzieci. Są to: • Liczba posiadanego rodzeństwa. • Zainteresowania, umiejętności lub inne niepowtarzalne cechy charakteru. • Zamiłowania (lub ulubiona zabawka, danie, itp.). • Czego dziecko się uczy. Oraz… • Wskazówka, w jaki sposób można się z nim porozumieć…coś, co wiadomo, że może je zaciekawić… lub na co by zareagowało… Podając powyższe informacje szukamy podobieństw pomiędzy poszczególnymi uczniami klasy, a opisywanym dzieckiem. Na przykład, prosimy:: „Kto ma również dwie siostry, niech podniesie rękę…” lub „Kto również lubi lody czekoladowe, niech podniesie rękę”. Odpowiadamy na pytania dotyczące konkretnych dzieci w miarę ich zadawania. Podkreślamy cechy pozytywne i niepowtarzalność tych w jaki sposób każde z nich się różni, a jednocześnie, co je łączy z innymi. Opcja C: Zrozumienie autystycznego kolegi lub koleżanki z klasy Uczeń z wysokofunkcjonującym autyzmem lub zespołem Aspergera najprawdopodobniej większość dnia spędza w klasie masowej. Jeśli tu chodzi o klasę trzecią lub wyższą zazwyczaj prezentuję książkę „Szósty zmysł” autorstwa Carol Gray. Jest to doskonały sposób na ułatwienie uczniom i nauczycielom poznania autyzmu i jego wpływu na rozumienie sytuacji społecznych, zwłaszcza w kontaktach międzyludzkich. Kompletny plan zajęć opartych na „Szóstym zmyśle” został zawarty w broszurze pt. „Oswajanie dżungli umysłu” autorstwa Carol Gray, wydanej nakładem Future Horizons. Program ten przynosi również bardzo dobre rezultaty w grupach dorosłych, takich jak zebrania pracowników i grupy rodziców. Więcej informacji na temat rozmawiania o autyzmie i problemach konkretnego dziecka – patrz: odpowiednie rozdziały książki ” Zespół Aspergera. Co to dla mnie oznacza?” autorstwa Catherine Faherty, wydanej nakładem Future Horizons. Książki dla dzieci: Często na zakończenie programu, pomocne okazuje się czytanie w klasie książek dla dzieci na temat inności, niepowtarzalności i autyzmu. Zauważyłam, że dobrze jest zakończyć program czytaniem książki pt. „Albert Einstein” autorstwa Ibi Lepscky’ego. Moją ulubioną książką, którą aktualnie czytam klasie, gdy dziecko wydaje się mało rozmowne i zachowuje się w sposób wyraźnie autystyczny, jest książka pt. „Spacer Iana” autorstwa Laurie Lears. Istnieje wiele innych wspaniałych książek dla dzieci, wspominających o autyzmie. Księgarnia Stowarzyszenia Autyzmu Północnej Karoliny dysponuje pełną ich listą i może polecić książkę, która będzie odpowiadała Pana/ni potrzebom. Lista pomocy dydaktycznych i opis zajęć praktycznych w ramach programu „Zrozumieć przyjaciół z autyzmem” Dla grupy liczącej 25-30 uczniów. Poniżej przedstawiony został do wykorzystania opis czterech różnych stanowisk. Proponuję wybrać jednorazowo jedynie trzy z nich, tak by nie przekroczyć czasu przewidzianego na realizację programu (45-60 minut). Zajęcia ruchowe 8 par dużych rękawic ogrodniczych z materiału. 8 kompletów sznurówek i koralików, każdy w małym pudełku. 8 kompletów narzędzi (nakrętka, śruba, podkładka), każdy w małym pudełku. Stół z 8 krzesłami. Każde dziecko nakłada rękawice i próbuje nawlekać koraliki i montować narzędzia. Wskazówka: jeśli chodzi o uczniów z klasy pierwszej, proszę dać im po jednej rękawicy i używać dużych koralików. Zajęcia wizualne 8 par gogli ochronnych. Słoik wazeliny (do smarowania szkieł gogli) lub papier ścierny do ścierania szkieł gogli. 8 ołówków i bloki papieru w linie. Książki dostosowane do poziomu klasy. Stół z 8 krzesłami. Każde z dzieci nakłada gogle (wysmarowane wazeliną lub ze zdrapanymi szkłami w celu zasłonięcia widoku). Proszę spróbować napisać coś w liniach i przeczytać fragment z książki. Wskazówka: do czasu zakończenia ćwiczenia proszę nie pozwolić dzieciom, żeby ściągnęły gogle. Zajęcia percepcyjne i sensoryczne (dotykowe) Rolka taśmy maskującej i okulary: Proszę ułożyć kawałek taśmy na podłodze i kazać dzieciom po niej przejść. Niech każde dziecko nałoży odwrotną stroną okulary. Spowoduje to zniekształcenie widzianego obrazu. Kilka pasków włóczki o długości 4 stóp: Niech dziecko zamiast skakanki, skacze przez włóczkę. Da to uczucie zniekształconego wyobrażenia dotyczącego ciężaru „skakanki”. Rękawica ogrodnicza z rzepami naszytymi między palcami i dłonią oraz duża garść wełny owczej lub miotełka z piór: Szorstką rękawicą będzie Pan/i trzymać miękkie pióra lub wełnę. W czasie, gdy dzieci będą wykonywać powyższe ćwiczenia, proszę do nich podchodzić i muskać ich ręce. W sposób nieprzewidywalny podrażniona zostaje ich skóra (albo nadmierna szorstkość, albo nieprzyjemna miękkość!). Ćwiczenia koncentracji i zajęcia sensoryczne (słuchowe) 8 par słuchawek podłączonych do stacji nadawczej. Kaseta magnetofonowa z ciągłym dźwiękiem lub hałaśliwymi odgłosami tłumu. Zeszyty ćwiczeniowe na poziomie nieco starszej klasy – wymagana koncentracja. 8 ołówków. Stół z 8 krzesłami. Mając słuchawki na uszach, uczniowie muszą słuchać dźwięków. Muszą ukończyć swoje ćwiczenia w wyznaczonym czasie. Demonstruje się w ten sposób konieczność pracy przy towarzyszących jej zakłóceniach. Tekst oryginalny dostępny jest na
Praca muzykoterapeutyczna z dzieckiem autystycznym – Sara Knapik. michal_ch. 31.12.2011. Muzykoterapia i całe jej muzyczne bogactwo jest coraz bardziej doceniane i wykorzystywane w procesie terapeutycznym. Liczne techniki, metody muzykoterapeutyczne pacjenta są skuteczne w pracy z każdą osobą, bez względu na wiek, pochodzenie, płeć
Dziecko z autyzmem wymaga innego postępowania niż jego zdrowi rówieśnicy. Kluczowa jest terapia, która może polepszyć funkcjonowanie dziecka z autyzmem w przedszkolu, szkole czy w domu. Pomocy można też szukać w internetowych grupach wsparcia. Autystyczne dziecko nie uśmiecha się do rodziców, odmawia pieszczot, nie reaguje na polecenia. Nie toleruje w swoim otoczeniu żadnych zmian. Rodzicom takiego dziecka nie jest łatwo, ale muszą pamiętać, że mogą (i powinni!) szukać wsparcia u lekarzy, terapeutów i innych rodziców dzieci autystycznych. Spis treści: Dziecko z autyzmem: jak postępować? Zachowanie dziecka z autyzmem ma wpływ na rodzinę Funkcjonowanie dziecka z autyzmem w przedszkolu i szkole Formy pomocy dla dziecka z autyzmem Dziecko z autyzmem: jak postępować? Zaburzone zachowania autystycznego dziecka (czyli typowe objawy autyzmu), dezorientują rodziców i wzbudzają w nich poczucie winy. Jak sobie wtedy radzić? Choć to niełatwe, wychowując takiego malucha, staraj się myśleć pozytywnie: Dziecko biernie przyjmuje twoje pieszczoty? Staraj się nie brać sobie tego do serca. Badania naukowe przekonują, że autystyczne dzieci są przywiązane do rodziców, tylko nie potrafią tego okazywać. Czujesz się winna, że nie potrafisz pomóc dziecku, gdy krzyczy i nie pozwala do siebie podejść? Pamiętaj, wcale nie jesteś złą mamą! Problemy z rozpoznawaniem potrzeb i trudnych emocji dzieci mają też rodzice zdrowych dzieci. Jak uspokoić dziecko z autyzmem? Dziecku autystycznemu trudno jest opanować emocje, ponieważ nie ma zdolności samoregulacji. Warto więc zadbać o to, by wyeliminować z jego otoczenia wszelkie bodźce, które wywołują w nim frustrację. Jeśli jakiegoś elementu nie da się usunąć, trzeba pomyśleć o takim zmodyfikowaniu go, by przestał tak bardzo przeszkadzać. Niekiedy niezawodne w wyciszaniu emocji dziecka jest stosowanie stymulacji sensorycznej np. za pomocą kołdry obciążeniowej albo dźwięku białego szumu. Można też próbować odwrócić uwagę dziecka od problemu, np. śpiewając jego ulubioną piosenkę albo podsuwając mu ulubioną książeczkę. Zachowanie dziecka z autyzmem ma wpływ na rodzinę Przy dziecku, które ma trudności w komunikowaniu się z innymi i nie panuje nad emocjami, domownicy są narażeni na duży stres. To zaś nie pozostaje bez wpływu na ich wzajemne relacje. Wychowywanie dziecka z autyzmem często powoduje: Problemy partnerskie. Niewłaściwe zachowania dziecka (np. jego agresja czy nieposłuszeństwo) sprawiają, że stosunki między tobą i mężem mogą stawać się coraz bardziej napięte. Szukajcie wsparcia na zewnątrz. Pomyślcie też o terapii par i rodzin. Kłopoty z rodzeństwem. Przez twoje zaabsorbowanie niepełnosprawnym dzieckiem, potrzeby pozostałych, zdrowych, dzieci schodzą na drugi plan. Wyjaśniaj im, dlaczego tak się dzieje, nie żądaj jednak od dzieci zbyt wiele. Pozwalaj im np. na okazywanie żalu, złości i interweniuj, gdy autystyczne rodzeństwo przeszkadza im w zabawie. Jak bawi się dziecko z autyzmem? Maluch, który ma zaburzenia rozwoju ze spektrum autyzmu, lubi bawić się wykonywanie powtarzalnych czynności, np. niestrudzenie układa wieżę z klocków, figurki jedna za drugą, kredki w równym rzędzie, w kółko puszcza kolorowego bączka. Często dobiera przy tym do zabawy dziwne, wręcz nielogiczne przedmioty i używa ich w sposób niezgodny z ich przeznaczeniem, np. łopatkę do piasku uderza o ścianę. Tego typu zabawy pozwalają mu na odizolowanie się od pozostałych domowników i unikanie niechcianego kontaktu. Funkcjonowanie dziecka z autyzmem w przedszkolu i szkole Część dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, np. cierpiących na zespół Aspergera, może uczęszczać do przedszkola czy szkoły i korzystać ze wsparcia nauczyciela wspomagającego. Placówka powinna również otrzymać zalecenia dotyczące pracy z dzieckiem autystycznym. Formy pomocy dla dziecka z autyzmem Autyzm nie jest schorzeniem uleczalnym, jednak terapia może wpłynąć korzystnie na rozwój dziecka. W osiąganiu zadowalających wyników w postępowaniu leczniczym kluczowe jest wczesne rozpoznanie autyzmu, najlepiej przed 4. rokiem życia. Po diagnozie rodzice zostają skierowani do odpowiednich placówek oferujących terapię dla dzieci z autyzmem. Skuteczne i chętnie wybierane przez rodziców terapie to: terapia behawioralna, trening umiejętności społecznych, terapia logopedyczna. Wsparcia można szukać też: w fundacjach, np. Synapsis (tel.: 22 825 87 42), Prodeste (tel.: 77 441 77 07) u psychologa: terapia bywa bardzo pomocna dla rodzin dzieci autystycznych w internecie: grupy wsparcia dla rodziców dzieci autystycznych, prowadzone przez profesjonalistów i innych rodziców dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w rzetelnych publikacjach na temat autyzmu. Zobacz też: Gdzie szukać pomocy, kiedy dziecko ma Aspergera? Czy szczepienia wywołują autyzm? Wczesne wykrycie autyzmu to szansa na dobry rozwój
Jak wygląda pierwsza wizyta? Proces konsultacji dziecka obejmuje 5 wizyt każda po 45- 50 minut. Pierwsza wizyta odbywa się zazwyczaj jedynie z rodzicami (chyba, że podczas rejestracji otrzymasz informację, że dziecko powinno być na niej razem z Wami). Druga, trzecia i czwarta to spotkania psychologa z dzieckiem.
Autyzm to zaburzenie neurologiczne, które utrudnia rozwój umiejętności kontaktu i komunikacji społecznej. Coraz więcej dzieci z rozpoznaniem tego rozwoju niepełnosprawności w ciągu pierwszych trzech lat życia, trzeba wiedzieć, jak się z nimi bawić, tak, że dzieci mogą korzystać z zajęć rekreacyjnych. Instrukcje 1 Używaj zabawek, które są interesujące dla oka. Wizualnego Korzystanie pęcherzyki tworzyć tęczowe wizje stymuluje mózg autystycznego dziecka. Inne pomysły, które można spróbować to Jack-in-the-box, zabawy w wodzie i kolorowych bloków. 2 Czytaj książki do autystycznego dziecka, które mają klapki lub jakieś tekstury do nich. Słówek może również angażować się dziecka poprzez zmysł dotyku. 3 Zagraj z fizycznych zabawek typu z dzieckiem autystycznym. Korzystanie z huśtawki, trampoliny i zabawki jazdy angażują i zapewniają dobre ćwiczenie dla dziecka. 4 piosenki śpiewać i grać w gry, które pozwalają autystyczne dziecko do interakcji z innymi dziećmi. Proste gry, takie jak pierścień wokół Rosie zapobiec izolacji i ułatwić rozwój przyjaźni. 5 Wykorzystanie komputera i zapewniają gier takich jak gry Disneya dla autystycznego dziecka. To rozwija słownictwo autystycznego dziecka. Alternatywny okazuje, aby mógł poznać koncepcję podziału. Wskazówki: Zawsze należy utrzymywać kontakt wzrokowy z dzieckiem autystycznym. Ponadto, pomoże jej zatrzymać niechcianych zachowań podczas sesji zabaw, takich jak trzepotanie.
Do pracy z dziećmi włączani są rodzice i postuluje się jak najwcześniejsze rozpoczynanie terapii (przed ukończeniem przez dziecko 5 roku życia). W przypadku najmłodszych dzieci jej celem jest przede wszystkim rozwijanie zdolności komunikowania się, traktowanej jako wyjściowy warunek rozwoju dziecka, a także rozwijanie zdolności do
fot. Fotolia Co robić, gdy podejrzewa się autyzm u dziecka? Badacze autyzmu zgadzają się jednomyślnie, że interwencja powinna zacząć się jak najwcześniej. Jaką formę powinna przyjąć? Podstawowym założeniem jest stwierdzenie, że interwencja powinna być tak zaprojektowana, by dostosować ją do dziecka, a nie zmuszać do określonego specyficznego modelu. Rdzeniem behawioralnego podejścia do interwencji jest analiza zachowań. Trening ten oparty jest często na nagradzaniu dzieci za zrealizowanie pewnych celów w klasycznej terapii. Chcesz pewnego zachowania, więc dajesz dziecku parę szans, aż samodzielnie wykona je prawidłowo w minimum. Formy terapii obejmują dyskretną próbę treningu, w którym zadania są podzielone na najmniejsze części. Są to: nauczanie indywidualne, analiza ustnego zachowania, które skupia się na języku i jest podstawą dalszej nauki, osiowa odpowiedź trenująca, która koncentruje się na zachowaniach według pewnego klucza (motywacja, samozapoczątkowanie i reakcja). Zobacz także: Jak rozpoznać autyzm u niemowlęcia? Na czym polega podejście rozwojowe i behawioralne do autyzmu? Podejście rozwojowe we wczesnej interwencji oparte jest na stadium rozwojowym dziecka. Uwydatnia społeczne stosunki oraz pomaga dzieciom uczyć się i działać w normalnym środowisku. Jeden z takich programów nazywa się Floortime. Zgodnie z nim rodzice albo inny opiekun, bawiąc się z dzieckiem, w naturalny sposób dostarczają mu modeli, a także chwaląc jego pomoc w zabawie i oddziałując wzajemnie przez właściwą komunikację. Różne aspekty obu podejść – behawioralnych i rozwojowych – mogą być połączone ze sobą nawzajem lub z mową, a także z zawodowymi, fizycznymi i społecznymi terapiami rozwoju. Również komponent genetyczny ma swój silny udział. Samo posiadanie takich genów jeszcze nie wpływa na to, że dziecko będzie autystyczne, ale interakcje między genami a środowiskiem naturalnym mogą stanowić czynnik zmieniający geny albo włączający pewne geny i prawdopodobnie przyczynić się do choroby. Dzieci z autyzmem bardzo się różnią między sobą pod względem reakcji na środowisko szkolne, co oznacza, że nauczyciel musi się wykazać elastycznością w podejściu do takich uczniów. Nauczanie dzieci ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi wymaga stosowania specjalnych metod. Fragment pochodzi z książki "Dziecko autystyczne" autorstwa Beaty Zawiślak (Impuls 2015). Publikacja za zgodą wydawcy. Zobacz także: Czy szczepienia wywołują autyzm?
nLtWq. zipv2lj2fg.pages.dev/49zipv2lj2fg.pages.dev/45zipv2lj2fg.pages.dev/72zipv2lj2fg.pages.dev/81zipv2lj2fg.pages.dev/11zipv2lj2fg.pages.dev/53zipv2lj2fg.pages.dev/86zipv2lj2fg.pages.dev/60
jak się bawić z dzieckiem autystycznym