Noworodki mrugają 1-4 razy na minutę. Liczba ta zwiększa się około 6. miesiąca życia, a ok. 15 roku życia osiąga ostatecznie poziom 15-20 razy na minutę (choć ta częstotliwość zależy też od warunków). Przykładowa tablica Snellena służąca do badania ostrości wzroku Wady wzroku. krótkowzroczność

Badanie ostrości wzroku jest nieinwazyjną metodą diagnostyczną, która nie tylko pozwala na odpowiednią korekcję wady wzroku, ale także na rozpoznanie niektórych chorób oczu we wczesnym ich stadium. Jak wygląda i jak się do niego przygotować? Jak wygląda badanie wzroku? Różnego rodzaju wady wzroku są bardzo częste, szczególnie u osób dorosłych. Ponadto wielu pacjentów w ogóle nie zdaje sobie sprawy z ich obecności, a wiedza na temat profilaktycznych badań okulistycznych nadal jest dosyć niska. Okazuje się, że każdy dorosły człowiek co dwa lata powinien zgłaszać się na badanie ostrości wzroku. Nie należy tego obowiązku lekceważyć, zwłaszcza powyżej 40. roku życia, ponieważ mogą być one pierwszym sygnałem poważnych chorób oczu, np. jaskry czy zwyrodnienia plamki. Wskazaniem do częstszej wizyty u okulisty mogą być także nagle pojawiające się zaburzenia widzenia, zmęczenie oczu, łzawienie, pieczenie. Najczęściej przeprowadzane badania wzroku to: badanie tradycyjne wykonywane przy pomocy specjalnych tablic, badanie komputerowe, badanie za pomocą kolorów. Bez względu na rodzaj badania wzroku, nie jest ono inwazyjne i nie wymaga od pacjenta szczególnych przygotowań. Nie wszystkie z wymienionych metod diagnostycznych są jednakowo skuteczne i nie wszystkie wykrywają przyczynę braku ostrości widzenia. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości warto więc skonsultować się z lekarzem, by zalecił, jakim badaniom się poddać. Ile trwa badanie wzroku? W dużej mierze zależy to od jego rodzaju, zwykle jednak nie zajmuje dużo czasu i cała procedura zamyka się w kilkunastu minutach. Ponieważ badania wzroku trwają krótko i są bezbolesne i nieinwazyjne, warto wykonywać je profilaktycznie, nawet jeśli pozornie wszystko ze wzrokiem jest w porządku. Nieleczone wady mają bowiem tendencję do pogłębiania się. Badanie wzroku u optyka Kto bada wzrok? Czy konieczna jest wizyta u okulisty? Kiedyś wyłącznie specjalista ten zajmował się badaniem ostrości wzroku. Dziś można zrobić badanie wzroku u optyka. Jak wygląda i czy jest ono wystarczające? Obecnie testy wykonywane w salonie optycznym są bardzo dokładne i szczegółowo określają ostrość widzenia. Często w zupełności wystarczają, by dobrać odpowiednie okulary lub szkła kontaktowe, bez konieczności wizyty u lekarza. Zatem gdzie lepiej wykonać badanie wzroku – u optyka czy okulisty? Kiedy chodzi tylko o dobranie nowych szkieł poprawiających widzenie, wizyta w salonie optycznym wystarczy, by określić, czy wada się pogłębia. Warto jednak pamiętać, że przeprowadzone tam testy – nawet gdy wykonuje je magister optometrii – mogą nie wykryć chorób oczu będących przyczyną wady wzroku. Niekiedy zatem wizyta u okulisty jest konieczna, by określić podłoże problemu i rozpocząć odpowiednie leczenie. Ile kosztuje badanie wzroku u optyka? Cena zależy od kilku czynników: salonu optycznego, w którym jest wykonywane, rodzaju potrzebnych badań, od tego, czy w salonie kupuje się okulary lub szkła, czy jedynie robi badania (wiele salonów optycznych obniża cenę badań, jeśli pacjent w ich wyniku dokona zakupów). Tablica do badania wzroku Nawet dziś, w dobie nowoczesnych rozwiązań i zaawansowanych badań laboratoryjnych, mikroskopowych i komputerowych, wciąż wykorzystuje się tablice do sprawdzania wzroku. To bardzo stary wynalazek, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku, opracowany przez holenderskiego okulistę, Hermanna Snellena. Tablica do badania ostrości wzroku zawiera rzędy tzw. optotypów – znaków (np. liter), które pacjent musi zobaczyć i rozpoznać z określonej odległości. Mają one różną wielkość i zmniejszają się ku dołowi. Test Snellena polega na odczytywaniu znaków z odległości 20 stóp lub 6 metrów, każdym okiem osobno. Za jego pomocą łatwo można sprawdzić, czy pacjent widzi ostro nawet te najmniejsze obiekty, czy jednak wzrok jego ogranicza jakaś wada. Tablica do badania wzroku dla dzieci często wykorzystywana jest podczas badań profilaktycznych z przedszkolach i szkołach. Jeśli test wykryje jakiekolwiek nieprawidłowości w ostrości widzenia, dziecko może zostać skierowana do okulisty celem przeprowadzenia poszerzonej diagnostyki. Badanie wzroku online W ciągu ostatnich lat, a szczególnie od momentu wybuchu pandemii Covid-19, coraz większą popularnością cieszą się lekarskie konsultacje przez Internet. O ile większość badań wymaga jednak wizyty tradycyjnej, o tyle badanie wzroku online jest jak najbardziej możliwe i może stanowić pierwszy krok do przeprowadzenia diagnostyki w kierunku różnych wad, a nawet chorób oczu. Jak wygląda domowe badanie wzroku? Wiele salonów optycznych oferuje bezpłatne testy przez Internet, które można wykonać w dowolnej chwili. To prosta i wygodna metoda, aby przekonać się, czy wzrok jest w dobrej kondycji. Test wzroku online może obejmować nawet kilka etapów, np.: test ostrości widzenia, test postrzegania kontrastu, test kolorów, test na astygmatyzm, test pola widzenia. Przez Internet można także wykonać test Snellena. Tablica do badania wzroku online również dostępna jest na stronach niektórych optyków. Aby uzyskać wiarygodny wynik, należy jednak zapoznać się z instrukcją określającą m. in., z jakiej odległości odczytywać optotypy. Jeśli ktoś dotychczas nie wykonywał tego rodzaju testów regularnie, może na początek zbadać wzrok online, co pozwoli mu zorientować się, czy jego widzenie jest całkowicie prawidłowe. Należy jednak pamiętać, że test taki nie może zastąpić tradycyjnej wizyty u optyka lub okulisty. Przy podejrzeniu jakichkolwiek nieprawidłowości należy zgłosić się do specjalisty. Badanie ostrości wzroku oferują prawie wszystkie salony optyczne wyposażone w aparaturę zwaną autorefraktometrem. Polega ono na wpuszczeniu do oka wiązki promieniowania podczerwonego i przeanalizowaniu refleksów tej wiązki odbitych od jego struktur. Informacje w ten sposób uzyskane są przerabiane przez komputer, który określa wadę wzroku. Komputerowe badanie wzroku jest szybkie i nie wymaga od pacjenta przygotowań ani współpracy, pacjent spogląda jedynie w mały otwór, w którym widzi obrazek. Jak je odczytać? Interpretacji wyniku zawsze dokonuje lekarz lub optometrysta przeprowadzający test. Warto jednak wiedzieć, że badanie to daje jedynie przybliżone wartości, dlatego nie powinno stanowić jedynego elementu diagnostycznego przy wyrabianiu okularów lub wyborze soczewek kontaktowych. Badanie wzroku za pomocą kolorów Po co wykonuje się badanie wzroku kolorami? Głównie ma ono na celu zdiagnozowanie daltonizmu, zwanego również „ślepotą barw”. Jest to dolegliwość wrodzona, o podłożu genetycznym, zdecydowanie częściej dotykająca mężczyzn. Jej objawy zwykle nie wpływają na codzienne funkcjonowanie, choć mogą np. utrudniać wykonywanie niektórych zawodów, np. w dziedzinie wizażu czy projektowania wnętrz. Metodą diagnostyczną wykrywającą tę nieprawidłowość są z reguły tablice z kolorami do badania wzroku. To okrągłe tablice pokryte barwnymi plamami, z których najczęściej układają się liczby. Osoba prawidłowo rozróżniająca barwy nie ma problemu z ich odczytaniem. Trudności wskazują na zaburzenia, których wyróżnia się kilka rodzajów i stopni. Badania wzroku na prawo jazdy Każdy kandydat starający się o prawo jazdy musi przejść badania medyczne, w tym: ocenę stanu słuchu i równowagi, ocenę stanu układu ruchowego, badania wzroku. Badania okulistyczne dla kierowców polega przede wszystkim na: teście ostrości widzenia do dali, wykonywanym przy pomocy tablicy do badania wzroku, określaniu pola widzenia (tzw. perymetrii), badaniu postrzegania barw. Nie jest tak, że niewłaściwe wyniki badania okulistycznego na prawo jazdy całkowicie uniemożliwiają ubieganie się o nie. Osoby z niektórymi wadami wzroku mogą prowadzić pojazdy, ale np. muszą mieć odpowiednie okulary lub szkła kontaktowe. Interpretacja wyników badania wzroku Jak czytać wyniki badania wzroku i kto powinien dokonywać ich interpretacji? Odczytu wyników wszelkich badań powinien zawsze dokonywać lekarz. Tylko specjalista w oparciu o szczegółowy wywiad, komplet wyników oraz pełny obraz kliniczny pacjenta, jest w stanie postawić prawidłową diagnozę. Tak samo jest z badaniem wzroku. Normy różne są w zależności od rodzaju badania, a odchylenia od nich mogą niekiedy wskazywać nie tylko na wadę wzroku, ale np. istnienie chorób oczu. Samodzielne interpretowanie wyników może prowadzić do zlekceważenia przyczyn problemu i braku odpowiedniego leczenia. Współcześnie większość chorób oczu można skutecznie leczyć, jeśli są one wcześnie wykryte. Ograniczone pole widzenia lub zaburzenia ostrości mogą być ich pierwszymi symptomami, dlatego różne wyniki badań wzroku należy zawsze konsultować z lekarzem. Okulista nie tylko określi wielkość odchyleń, ale też znajdzie ich przyczynę. Bezpłatne badania wzroku Aby dbać o wzrok i regularnie kontrolować jego stan, wcale nie trzeba dysponować wysokimi kwotami pieniędzy. Na wizytę do okulisty można umówić się bezpłatnie, w ramach świadczenia Narodowego Funduszu Zdrowia. Aby znaleźć okulistę blisko miejsca zamieszkania, można z internetowej wyszukiwarki placówek współpracujących z NFZ udostępnioną przez Ministerstwo Zdrowia. Podstawowe, bezpłatne badanie wzroku, np. przy pomocy tablic Snellena, specjalista wykonuje często „od ręki”, już podczas pierwszej wizyty. Jakiekolwiek niepokojące objawy są podstawą do skierowania pacjenta na dodatkowe testy. Ministerstwo Zdrowia organizuje również rozmaite programy, w ramach których pacjenci mogą poddać się darmowym badaniom wzroku. Jednym z nich jest „Dobrze widzieć” – program profilaktyki krótkowzroczności u uczniów z edukacji wczesnoszkolnej. Niektóre programy mają zasięg ogólnopolski, inne – organizowane są lokalnie. Badanie wzroku za darmo można także wykonać w wielu salonach optycznych na terenie całego kraju. Możliwości jest zatem dużo i nie trzeba badać się odpłatnie, by mieć wzrok pod kontrolą. Cena badania wzroku Oprócz opcji bezpłatnego badania wzroku, istnieje też wiele możliwości testów płatnych, na które znaczna część pacjentów decyduje się ze względu na krótki czas oczekiwania, powszechną dostępność itd. Badania prywatnie można wykonać zarówno u lekarza okulisty, jak i w wielu salonach optycznych. Cena badań wzroku może być bardzo różna i przede wszystkim zależy od ich rodzaju. Podstawowe, proste testy zwykle tańsze są niż szczegółowe badania z użyciem nowoczesnych technik i sprzętów. Ile kosztuje komputerowe badanie wzroku? Cena różni się w zależności miasta, placówki, a nawet lekarza, który je przeprowadza. Z reguły koszt oscyluje w granicach 100-200 zł. Zdarza się, że salony optyczne oferują badanie w niższej cenie lub całkiem bezpłatnie, jeśli osoba badana zakupi w nim okulary lub szkła kontaktowe.

Opis badania Badanie ostrości wzroku do dali służy ocenie zdolności rozdzielczej siatkówki, czyli postrzegania dwóch punktów położonych w bezpośredniej bliskości jako punktów oddzielnych. W ujęciu anatomicznym warunkiem tego jest pobudzenie w siatkówce dwóch elementów światłoczułych (czopków), między którymi znajduje się jeden niepobudzony czopek. Średnica jednego czopka wynosi 0,0046 mm. Jeśli przeprowadzimy dwie linie, które łączą każdy z dwóch pobudzonych czopków z tzw. punktem węzłowym będącym środkiem układu optycznego oka (zob. Układ optyczny oka i zaburzenia akomodacji), wówczas powstanie kąt o wielkości 1 minuty kątowej. Wartość ta stała się podstawą zasady pozwalającej zmierzyć ostrość wzroku i jest zarazem miarą ostrości wzroku. Badanie ostrości wzroku przeprowadza się najczęściej na tzw. tablicach Snellena (ryc. 1). Znajduje się na nich wiele znaków o różnej wielkości nazywanych optotypami (np. cyfry, litery lub, dla dzieci i osób nieumiejących czytać, rysunki). Optotypy ułożone są w rzędach. Ich wielkość zmniejsza się w każdym kolejnym rzędzie. Przy każdym podana jest też odległość, z jakiej elementy optotypów w tym rzędzie widoczne są pod kątem 1 minuty. Optotypy mają w całości wielkość 5 minut kątowych, a elementy odróżniające je od siebie mają wartość 1 minuty kątowej, np. cyfry 1 i 7 lub 5 i 6 różnią się tylko pojedynczymi niewielkimi elementami w typografii, podobnie litery U i V, czy I oraz L. Taka wielkość optotypów ułatwia ich rozróżnianie i komunikację z pacjentem. Ryc. 1. Tablice Snellena (źródło: National Eye Intitute, National Institutes of Health)Ostrość wzroku zapisuje się w postaci ułamka. W liczniku wpisuje się odległość, z jakiej badany odczytuje optotypy (w Polsce jest to 5 m). W mianowniku wpisuje się wartość widniejącą przy ostatnim prawidłowo rozpoznanym przez pacjenta rzędzie optotypów (tj. odległość, z jakiej elementy optotypów widziane są pod kątem 1 minuty, albo – inaczej – odległość, z jakiej badany powinien je rozpoznać, jeśli ma pełną ostrość wzroku). Jeśli pacjent prawidłowo rozpoznaje optotypy z ostatniego, najniższego rzędu, to jego ostrość wzroku wynosi 5/5 lub w zapisie dziesiętnym 1,0. Jeśli rozpoznaje tylko optotyp w pierwszym, najwyższym rzędzie na tablicy, to jego ostrość wzroku wynosi 5/50, a w zapisie dziesiętnym 0,1. W przypadku małej ostrości wzroku, kiedy pacjent nie jest w stanie rozpoznać nawet najwyżej położonych optotypów, należy, metr po metrze, przesuwać albo pacjenta w stronę tablicy, albo tablicę w stronę badanego. Jeśli na przykład pacjent zaczyna prawidłowo rozpoznawać największe optotypy z odległości 2 m, to jego ostrość wzroku wynosi 2/50, a w zapisie dziesiętnym 0,04. Można też pokazywać pacjentowi dłoń i prosić o podanie liczby pokazywanych placów (zapisuje się to skrótem lp z x cm – liczenie palców z x cm). Jeśli pacjent nie potrafi policzyć palców, to bada się postrzeganie ruchów ręki (skrót rrpo – ruchy ręki przed okiem). Jeśli badany ma jeszcze gorszą ostrość wzroku, to za pomocą silnej latarki należy zbadać poczucie światła (skrót – pś). W końcu może się zdarzyć, że w badanym oku nie ma nawet poczucia światła, co zapisuje się skrótem bpś (oznacza to całkowitą ślepotę). Istnieją również inne, alternatywne testy (np. test LogMAR, test z literą E, pierścienie Landholta, test Sheridana Gardinera), ale nie są one w Polsce powszechnie stosowane. Ryc. 2. Tablice ETDRS (źródło: National Eye Intitute, National Institutes of Health)Testy, w których pokazywane są pojedyncze optotypy (np. test Sheridana Gardinera), są bardziej przydatne przy badaniu pacjentów z niedowidzeniem, u których obserwuje się zjawisko natłoku (ang. crowding). Jest to fenomen, który polega na nakładaniu się położonych blisko siebie obiektów. Pacjenci z niedowidzeniem widzą lepiej, jeśli pokazuje im się testy z pojedynczymi optotypami, a nie testy z wieloma optotypami w rzędzie, jak na tablicach Snellena. Wyniki uzyskiwane w badaniach z zastosowaniem różnych tablic są zbliżone, ale nie są równoważne. Jak się przygotować do badania? Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania, choć jak każdy test psychofizyczny zależy od stanu psychicznego pacjenta, dlatego dobrze jest, aby pacjent był wypoczęty i odpowiednio skupiony w trakcie badania. Warto zabrać ze sobą wszystkie wyniki wcześniejszych badań, poprzednie recepty okularowe, karty informacyjne z pobytów w szpitalu itp. Wskazania do badania ostrości wzroku Badanie ostrości wzroku jest podstawowym badaniem i wykonuje się je w trakcie niemal każdej wizyty okulistycznej. Możliwe powikłania po badaniu ostrości wzroku Badanie nie wiąże się z żadnymi działaniami niepożądanymi. Jakie stany występujące po badaniu powinny skłonić do kontaktu z lekarzem? Samo badanie ostrości wzroku nie niesie dla pacjenta żadnego zagrożenia. Schematyczna tablica Snellena – system oceny ostrości wzroku do dali Tablice Snellena Zapis dziesiętny 5/50 0,1 5/25 0,2 5/20 0,25 5/12,5 0,4 5/10 0,5 5/6,25 0,8 5/5 1,0

Badanie okulistyczne polega na ocenie funkcji narządu wzroku, potwierdzeniu lub wyeliminowaniu chorób narządu wzroku i dobraniu odpowiedniej wartości okularów lub soczewek kontaktowych. Badanie okulistyczne powinni regularnie wykonywać ci, kBadanie okulistyczne – kto powinien wykonać badanie wzroku?Badanie okulistyczne powinno wykonywać się profilaktycznie w celu sprawdzenia stanu narządu wzroku. Regularne wykonywanie badania wzroku powinno dotyczyć zwłaszcza te osoby, które mają wady wzroku lub choroby tego narządu, jak jaskra czy zaćma. Regularnie badanie pozwoli na dobranie właściwej mocy okularów bądź soczewek kontaktowych, co przyczyni się na poprawę codziennego funkcjonowania pacjenta. Badanie okulistyczne powinni niezwłocznie wykonać także ci, którzy mają niepokojące objawy ze strony narządu wzroku, które mogą świadczyć o poważnych chorobach. Do takich objawów należą między innymi: nagłe pogorszenie widzenia, mniejsze nasycenie kolorów, widzenie jasnego światła w okręgu zewnętrznego pola widzenia, utrata widzenia i okulistyczne – rodzaje badań wzroku1. Ostrość wzroku – badanie to jest podstawowym badaniem okulistycznym, które wykonuje się podczas każdej wizyty u okulisty. Badanie ostrości wzroku polega na odczytywaniu liter i liczb ze specjalnej tablicy okulistycznej. Tablica składa się z 10 rzędów złożonych z mniejszych i większych liter. Badanie pozwala dobrać odpowiednie okulary lub soczewki kontaktowe w celu poprawy widzenia Badanie komputerowe – badanie komputerowe ocenia krzywiznę rogówki oraz możliwe wady wzroku. Badanie komputerowe służy ocenie sprawności oka, ale nie jest to jedyne metoda pozwalająca na dobranie odpowiedniej wartości okularów lub soczewek kontaktowych. Badanie komputerowe oka nie jest jedyną słuszną metodą badawczą tego narządu. Badanie nie jest też bardzo dokładne. Dzieje się tak zwłaszcza u młodych ludzi, którzy mają silne mięśnie oczu dostosowujące się do odległości, na którą chcą Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego – badanie ciśnienie wewnątrzgałkowego wykonuje się za pomocą tonometru. Badanie polega na wyrzuceniu porcji powietrza uderzającego w rogówkę i odkształcającego ją. Im wyższe ciśnienie wewnątrz oka, tym trudniej zniekształcić badaną rogówkę i jest to jednocześnie pożądany objaw. Inną metoda badawczą ciśnienia wewnątrz oka jest tonometr aplanacyjny, który za pomocą specjalistycznego pryzmatu zbliża się do znieczulonego oka i przeprowadza w ten sposób pomiar Badanie całego oka – badanie całego oka przeprowadzane jest za pomocą lampy szczelinowej, która pozwala obejrzeć strukturę całego oka. Biomikroskop ocenia stan przedniej części oka, a dno oka badane jest za pośrednictwem dodatkowej soczewki dodanej do urządzenia. Badanie polega na rozszerzeniu źrenicy i ocenie stanu siatkówki. Podczas badania lekarz okulista nie tylko sprawdza stan siatkówki i dno oka, ale także może rozpoznać wiele poważnych chorób narządu wzroku, a także tych, które świadczą o cukrzycy lub Badanie obrazowe oka – badanie obrazowe oka to nowoczesne badanie, które można podzielić na OTC, GDX, HRT. Badanie zleca się przy podejrzeniu występowania jaskry, zwyrodnienia plamki lub nowotworu czy zmian spowodowanych przez cukrzycę. Ta nowoczesna metoda badawcza bada przekrój tkanek oka i jest najbardziej dokładną formą badania Badanie pola widzenia – badanie polega na określeniu czułości nerwu wzrokowego. Badany patrzy na różnego rodzaju bodźce świetlne, które zmieniają swoje natężenie, a lekarz ocenia prawidłowość funkcji narządu wzroku. Jeśli pacjent ma ograniczone pole widzenia, może to także świadczyć o schorzeniach mózgu. Przy chorobach nerwu wzrokowego pacjent będzie widział jedynie silne sygnały USG oka – usg pozwala ocenić stan oka. USG pokazuje zmiany w siatkówce, np. wylewy, guzy oka, odwarstwienie siatkówki i zmiany w nerwie wzrokowym. Zapis badania USG jest podobny do badania EKG – lekarz interpretuje wyniki badania poprzez ocenę krzywych i prostych w badaniu komputerowym.

tablica na badanie wzroku